Ακολουθεί η ομιλία του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, στη συζήτηση στη Βουλή για την κύρωση του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2022 :
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε δεκαπέντε μέρες θα αφήσουμε πίσω μας μία δύσκολη χρονιά για τη χώρα μας αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Η παγκόσμια υγειονομική κρίση δοκίμασε και, δυστυχώς, συνεχίζει να δοκιμάζει τις αντοχές τόσο της οικονομίας μας, όσο και της υγείας μας. Αλλά έχουμε καταφέρει μέχρι τώρα όλοι μαζί όρθιοι και ενωμένοι, αλλά και πολύ περισσότερο έτοιμοι για τις επόμενες εξελίξεις, να μπορούμε σήμερα να συζητάμε για την επόμενη, για τη νέα μέρα της Ελλάδας. Της Ελλάδας που αλλάζει προς το καλύτερο.
Από το Σεπτέμβριο όμως είναι αλήθεια ότι μία νέα κρίση, μία νέα παγκόσμια κρίση, έχει έρθει να προστεθεί στις μεγάλες διεθνείς προκλήσεις, που καλείται η χώρα μας να διαχειριστεί. Και, βέβαια, αναφέρομαι στην παγκόσμια ενεργειακή κρίση, που πραγματικά έχει δημιουργήσει πρωτόγνωρα φαινόμενα σε ότι αφορά τις εκρηκτικές αυξήσεις των τιμών ενέργειας στη χώρα μας, στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα αντανακλαστικά όμως της κυβέρνησής μας και σε αυτή την, όπως ανέφερα, παγκόσμια κρίση, ήταν άμεσα. Πρέπει να πούμε ότι από τα μέσα του Σεπτεμβρίου, πολύ νωρίς, γρηγορότερα από σχεδόν όλα τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη, δημιουργήσαμε ένα οριζόντιο δίχτυ προστασίας για όλα τα νοικοκυριά, και για τα πιο ευάλωτα, αλλά και τη μεσαία τάξη, απέναντι στις μεγάλες ανατιμήσεις αυτές του ενεργειακού κόστους.
Και δεν έχουμε σταματήσει εκεί, προσαρμόζουμε κάθε μήνα τα έκτακτα μέτρα και τις ενισχύσεις, με βάση τις διεθνείς εξελίξεις, ώστε να μην αφήσουμε κανέναν συμπολίτη μας απροστάτευτο απέναντι σε αυτή την τεράστια διεθνή ενεργειακή κρίση. Και είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε και για αυτό στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους θα προχωρήσουμε στη λήψη νέων στοχευμένων μέτρων, για την περαιτέρω προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών από τις μεγάλες ανατιμήσεις στην ενέργεια.
Και εδώ πρέπει να πούμε ότι, αναφερόμενος και σε αυτό που είπε ο προηγούμενος συνάδελφος, ο κ. Δαβάκης, ότι πράγματι, κύριε συνάδελφε, αυτή τη στιγμή σχεδιάζουμε μέτρα στήριξης και αναζητούμε τρόπους στήριξης και του πρωτογενούς τομέα. Γιατί δε μπορούμε να αφήσουμε τους αγρότες μας απροστάτευτους σε αυτή την παγκόσμια κρίση που έχει εκτινάξει τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου.
Πρέπει να σας πω ότι η Ελλάδα δεν έχει την πιο ακριβή ηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη, όπως συχνά ακούγεται από τα στόματα Βουλευτών της αντιπολίτευσης. Θα σας πω ότι η Ελλάδα σήμερα έχει τιμή 197 ευρώ ανά ηλεκτρική μεγαβατώρα. Είναι η φθηνότερη στην Ευρώπη, με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ξεπερνούν τα 300 ευρώ.
Εχθές και σήμερα η χώρα μας είχε τη φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρώπης. Οφείλω να πω βέβαια ότι ακόμα κι αυτά τα 200 ευρώ ανά ηλεκτρική μεγαβατώρα είναι τιμή τέσσερις φορές πιο υψηλή από την αρχή του έτους. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πόσο ψηλά έχουν εκτιναχθεί οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ποια είναι όμως η μόνιμη λύση για να θωρακίσουμε τη χώρα μας απέναντι σε αυτές τις παροδικές ή όχι απειλές; Σίγουρα, πάντως, μόνιμη λύση δεν είναι αυτό που έχει προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση, η παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία έχει προκρίνει την κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης ως πρώτιστο και βασικό όπλο αντιμετώπισης αυτών των εξαιρετικών τιμών στην ενέργεια.
Εδώ θέλω να σας πω ότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στην ηλεκτρική ενέργεια δεν ξεπερνάει τα 5 ευρώ ανά ηλεκτρική μεγαβατώρα, όταν οι παρεμβάσεις που έχουμε εμείς αναλάβει ως κυβέρνηση ξεπερνούν ως επιδότηση τα 130 ευρώ ανά ηλεκτρική μεγαβατώρα. Δηλαδή, η ενίσχυση και η στήριξη που παρέχει σήμερα η κυβέρνησή μας είναι 20 και 25 φορές μεγαλύτερη από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.
Επίσης, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης που έχει πει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι θα πρέπει να καταργηθεί στο φυσικό αέριο είναι μόλις 1 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, όταν οι παρεμβάσεις οι οποίες έχει αναλάβει η κυβέρνησή μας έχουν οδηγήσει σε ωφέλεια κατά 30 ευρώ. Τριάντα φορές, δηλαδή, μεγαλύτερη ωφέλεια ανά θερμική μεγαβατώρα φυσικού αερίου. Και βέβαια, έπονται και νέα μέτρα στήριξης όπως αυτά θα εξειδικευθούν το επόμενο διάστημα.
Για το Δεκέμβριο, ήδη, σε συνέντευξή του ο Πρωθυπουργός της χώρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει αναφέρει ότι «θα αυξήσουμε σημαντικά τον Δεκέμβριο την έκπτωση την οποία θα απολαμβάνουν οι καταναλωτές, σε συνεργασία τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, και με τους υπόλοιπους ιδιώτες παρόχους».
Ποια όμως είναι η δική μας απάντηση στην προσπάθεια να δημιουργήσουμε μόνιμες βάσεις αντιμετώπισης τέτοιων φαινομένων μεταβλητότητας των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας ή του φυσικού αερίου, δηλαδή των ορυκτών καυσίμων στο μέλλον; Είναι μια φιλόδοξη συνεκτική και σύγχρονη πολιτική πράσινης μετάβασης. Μία πολιτική η οποία περιλαμβάνει όλους τους συμπολίτες μας, σε κάθε στάδιο της μετάβασης και σε όλο το φάσμα της.
Υλοποιούμε καθημερινά μία πολυεπίπεδη και αναπτυξιακή πολιτική, με ισχυρή διεθνή διάσταση, με κοινωνική ευαισθησία, αλλά και προσήλωση στο περιβάλλον. Από την απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, έως τη δίκαιη προσαρμογή των προγραμμάτων εξοικονόμησης. Από τον πράσινο μετασχηματισμό της βιομηχανίας και των νησιών μας, έως τη μετάβασή μας στην κλιματική ουδετερότητα, που συμβαδίζει με το ευρωπαϊκό όραμα.
Ενδυναμώνουμε συνεχώς τη συμμετοχή των πολιτών στην πράσινη ενέργεια, ακόμη και των πιο ευάλωτων. Όπως επίσης και τη συμμετοχή των επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας την αξιοπιστία. Γιατί, οι πράσινες επενδύσεις και η κινητοποίηση άνω των 44 δισεκατομμυρίων ευρώ μέχρι το 2030 είναι αυτά που θα δημιουργήσουν πάνω από 150 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Θέσεις με υψηλή τεχνογνωσία και αξιοπρεπείς αμοιβές, έτσι όπως αρμόζει στους νέους μας, από την κυκλική οικονομία, έως το υδρογόνο.
Αλλάζουμε λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δομικά τον ενεργειακό τομέα σε όλες τις διαστάσεις του και προωθούμε χρηματοδοτικά εργαλεία για να επιταχύνουμε κάθε μετασχηματισμό. Κι αυτό δεν είναι μία εξαγγελία, είναι μία πραγματικότητα που οι άνθρωποι που ασχολούνται με τους κλάδους αυτούς το νιώθουν κάθε μέρα.
Παρά τις προκλήσεις της πανδημίας, παρά την παγκόσμια ενεργειακή κρίση, εργαζόμαστε μεθοδικά σε 11 κρίσιμους άξονες που μετασχηματίζουν τη χώρα μας σε κόμβο πράσινης ενέργειας και επανακαθορίζουν το μέλλον των πολιτών μας. Ένα βιώσιμο μέλλον, με κοινωνική ανθεκτικότητα, αλλά και ποιότητα στην καθημερινότητά μας.
Ποιοι είναι αυτοί οι 11 άξονες:
Πρασινίζουμε το ενεργειακό μας μείγμα ταχύτερα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ξεπερνάει το 32% στην ηλεκτροπαραγωγή, στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ το 2030 θα ξεπεράσει το 70%.
Αποσύρουμε τις υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες έως το 2023 και προχωράμε σε ένα πολύ θαρραλέο και φιλόδοξο πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης, ώστε το 2028 να έχουμε ήδη ανακοινώσει ότι θα πρέπει να έχουν κλείσει όλες οι λιγνιτικές μονάδες. Μάλιστα, για κάποιες, αυτό μπορεί να συμβεί και νωρίτερα, το 2025, σύμφωνα με εξαγγελίες της ΔΕΗ.
Διευρύνουμε τη συμμετοχή όλων, χωρίς εξαιρέσεις και χωρίς διακρίσεις, στην πράσινη ενέργεια. Η Νέα Δημοκρατία και η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι αυτή η οποία προωθεί 100 εκατομμύρια ευρώ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών από τους Δήμους μας. Με στόχο, να εκμηδενίσουμε το ενεργειακό κόστος για τους ευάλωτους συμπολίτες μας, συμψηφίζοντας τους μετρητές τους με αυτά των φωτοβολταϊκών και παρέχοντάς τους σχεδόν δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια.
Παράλληλα, επιταχύνουμε τον πράσινο μετασχηματισμό της βιομηχανίας μέσω της στήριξης των πράσινων διμερών συμβολαίων, αλλά και μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασης στα δίκτυα, αντιμετωπίζοντας φαινόμενα κορεσμού.
Εξειδικεύουμε στοχευμένες δράσεις και κίνητρα για κρίσιμους τομείς, όπως είναι τα διυλιστήρια και οι τσιμεντοβιομηχανίες. Κλάδοι οι οποίοι εκ των πραγμάτων θα πρέπει να προσαρμοστούν πολύ γρηγορότερα στην ενεργειακή μετάβαση από ότι ίσως είχαν σχεδιάσει ή εκτιμήσει τα προηγούμενα χρόνια. Ώστε, με αυτόν τον τρόπο, να πετύχουμε σημαντική μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος σε αυτούς τους κλάδους, που ενοχοποιούνται για την εκπομπή πολλών τόνων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Απλοποιούμε καταλυτικά κι ακόμα περισσότερο την αδειοδοτική διαδικασία των ΑΠΕ. Πρόκειται το επόμενο διάστημα να φέρουμε τη δεύτερη φάση απλοποίησης της διαδικασίας για να αυξήσουμε την ταχύτητα εισόδου των ΑΠΕ στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής μας. Ταυτόχρονα, συνεχίζουμε τομές και στα επόμενα στάδια και, βέβαια, προσδιορίζουμε επιτέλους ένα νέο χωροταξικό σχεδιασμό για τις ΑΠΕ, ώστε ο κάθε επενδυτής αλλά και ο κάθε πολίτης να γνωρίζει τι επιτρέπεται να εγκατασταθεί και που.
Επίσης, πρέπει να πούμε ότι το φυσικό αέριο, παρόλο που πρόσκαιρα αυτή τη στιγμή δυστυχώς διακρίνεται από αυτή τη μεταβλητότητα και την εκρηκτική αύξηση στις τιμές του, είναι όμως ένα καύσιμο το οποίο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα είναι πολύ πιο φιλικό και έχει την απαραίτητη ευελιξία που απαιτούν οι στοχαστικές διακυμάνσεις των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Για αυτό το λόγο, οι επενδύσεις σε υποδομές και μονάδες φυσικού αερίου θα υπερβούν τα 5 δισ. ευρώ έως το 2030, ενώ στα τέλη του έτους, 600 χιλ. καταναλωτές θα έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο. Επιπλέον, εργαζόμαστε εντατικά ώστε αυτό το νούμερο να ξεπεράσει το 1 εκατ. τα επόμενα έτη.
Υλοποιούμε εμβληματικές υποδομές που αναβαθμίζουν περαιτέρω την ενεργειακή ασφάλεια και τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.
Ολοκληρώνεται η κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού IGB φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδος-Βουλγαρίας.
Επίσης, μέχρι το 2023, εκτιμούμε ότι θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του τερματικού σταθμού αεριοποίησης LNG στην Αλεξανδρούπολη. Όλα αυτά απογειώνουν το εξαγωγικό προφίλ της χώρας μας, τη μετατρέπουν σε ένα κόμβο μεταφοράς ενέργειας και φυσικού αερίου και αναβαθμίζουν ιδιαίτερα τον γεωπολιτικό και γεωενεργειακό ρόλο της Βόρειας Ελλάδας.
Καταλυτικής σημασίας είναι η εδραίωση της συνεργασίας μας με την Αίγυπτο. Συζητάμε για την κατασκευή μιας ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδος, αλλά και τη διερεύνηση άλλων επιλογών όπως τη δημιουργία ενός εικονικού αγωγού μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG, αλλά και άλλα έργα.
Να πούμε ότι σήμερα, ο αγωγός TAP καλύπτει το 18% των εισαγωγών μας. Ο τερματικός σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου έχει δεχθεί φορτία από πέντε χώρες φέτος. Οι νέες υπηρεσίες εντός του 2022 φόρτωσης βυτιοφόρων με LNG και μικρής κλίμακας LNG θα επιτρέψουν σε πλήθος μη διασυνδεδεμένων περιοχών και απομακρυσμένων περιοχών στη χώρα, την πρόσβαση τους στο φυσικό αέριο.
Προωθούμε επίσης μια κρίσιμη υποδομή, την υπόγεια αποθήκευση φυσικού αερίου στην Καβάλα, ώστε με αυτόν τον τρόπο να μπορέσουμε να εξομαλύνουμε στο μέλλον τις τιμές του φυσικού αερίου μεταξύ εποχών. Όπως το καλοκαίρι, που έχουμε χαμηλότερες τιμές φυσικού αερίου και τον χειμώνα, όπου παραδοσιακά έχουμε αυξημένες τιμές φυσικού αερίου.
Επίσης, προωθούμε την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Δε θα μπορέσουμε να έχουμε αυτή τη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δεν μπορούμε να φτάσουμε ποτέ το 70% αν δεν αυξήσουμε, εάν δεν εγκαταστήσουμε νέα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Έχουμε αξιοποιήσει 450 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για την εγκατάσταση τουλάχιστον 700 με 800 μεγαβάτ συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Εδραιώνουμε το υδρογόνο ως καταλύτη για τη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών μας κι όχι μόνο. Έχουμε προωθήσει ήδη πέντε έργα καινοτομίας. Η Ελλάδα είναι από τις χώρες στην Ευρώπη όπου προωθούν πολύ το υδρογόνο, γιατί είναι εκείνο το οποίο θα μας προσφέρει απόλυτη ευελιξία και την απόλυτη προστασία του περιβάλλοντος τις επόμενες δεκαετίες.
Έχουμε προωθήσει το white dragon, ένα εμβληματικό ελληνικό εθνικό έργο αλλά και άλλα έργα για την πράσινη παραγωγή τσιμέντου. Θέτουμε σε τροχιά ωρίμανσης συνολικά άλλα 20 αντίστοιχα έργα. Και βέβαια προωθούμε τη χρήση βιοκαυσίμων, το βιομεθάνιο, είναι πολύ σημαντικό. Αξιοποιώντας απόβλητα, τα βιοκαύσιμα θα έχουν πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και στην κατανάλωση ενέργειας τα επόμενα χρόνια, προστατεύοντας από τη μία το περιβάλλον και ενσωματώνοντας από την άλλη, τις αρχές της βιώσιμης οικονομίας και της κυκλικής οικονομίας στη χώρα μας.
Προωθούμε την εξοικονόμηση ενέργειας με στόχο 600 χιλ. κτίρια να έχουν αναβαθμιστεί έως το 2030. Άνοιξε προχθές η νέα πλατφόρμα για το «Εξοικονομώ 2021», ένα πρόγραμμα το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό από αυτά τα οποία κληρονομήσαμε, πολύ πιο δίκαιο, πολύ πιο αποδοτικό, πολύ πιο κοινωνικό.
Επιτέλους, καταργήθηκε η χρονική προτεραιότητα. Η πλατφόρμα άνοιξε τη Δευτέρα, χωρίς κανένα πρόβλημα στη λειτουργία της, και οι Σύμβουλοι Μηχανικοί έχουν 50 μέρες μπροστά τους ώστε να μπορέσουν να καταθέσουν τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων. Ένα πρόγραμμα, νομίζω, το οποίο βοηθάει τελικά τα νοικοκυριά μας να προστατεύουν το περιβάλλον από τη μια, αλλά και από την άλλη, να απολαμβάνουν πολύ χαμηλότερο κόστος ενέργειας, αφού μέσα από την εξοικονόμηση καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια.
Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να πούμε ότι μετασχηματίζουμε τα νησιά μας σε κόμβους καινοτομίας. Η Αστυπάλαια, η Χάλκη, είναι τέτοια παραδείγματα. Παραδείγματα παγκόσμιας καινοτομίας. Η Ελλάδα τα κάνει αυτά, η σημερινή κυβέρνηση. Έχουμε καταρτίσει έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη και προωθούμε τα Greco Islands αξιοποιώντας 1,5 δισ. ευρώ, χρήματα από τα ευρωπαϊκά ταμεία, για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στην απανθρακοποίηση των νησιών μας.
Όπως βλέπετε λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα πράγματα τα οποία γίνονται από την κυβέρνησή μας είναι πάρα πολλά και στον ενεργειακό τομέα και στο περιβάλλον. Μετασχηματίζουμε τη χώρα σε ένα κόμβο πράσινης ενέργειας, θέτοντας τον πολίτη στο επίκεντρο. Πρέπει να πούμε ότι στο επίκεντρο της πολιτικής και της κυβέρνησής μας είναι ο άνθρωπος, ο ανθρώπινος παράγοντας.
Η χώρα μας θα βαδίσει στη νέα χρονιά με μια ισχυρή ανάπτυξη. Μία ισχυρή ανάπτυξη για όλους και αυτός είναι άλλωστε ο στόχος που υπηρετεί αυτός ο προϋπολογισμός. Με σκληρή δουλειά, με τολμηρές μεταρρυθμίσεις, με υψηλό αίσθημα ευθύνης συνεχίζουμε να διασφαλίζουμε ένα καλύτερο παρόν για όλους τους συμπολίτες μας, χωρίς να αφήνουμε κανέναν πίσω. Αλλά και για να παραδώσουμε τελικά στα παιδιά μας εκείνο το μέλλον που πραγματικά τους αξίζει.